The Table is Set

Internationale samenwerking

Flevo Campus, Aeres Hogeschool, Floriade Expo, Gemeente Almere en Provincie Flevoland bundelden de krachten met NextAgri, Food Trails, EUROCITIES en de Milan Urban Food Policy Pact, waardoor er zeker 45 Europese steden vertegenwoordigd zijn aan de gedekte tafel. Op het menu van de conferentie staan de thema’s voedselidentiteit en sociaal-culturele inclusie.

We bevinden ons eigenlijk op de bodem van de zee.

De dag wordt geopend door Jan Hoek, wethouder Floriade, Duurzaamheid en Democratische Vernieuwing, in de Conference Pavillion. Zou hij die morgen al hebben geweten dat het gemeentelijk college van bestuur later die dag zou aftreden? Hij liet dit in ieder geval niet blijken in zijn verhaal. Xander de Bruine, programma manager van Floriade Expo, zit het ochtendprogramma voor.

De bodem van de zee

De internationale gasten worden er meermaals aan herinnerd dat we ons eigenlijk bevinden op de bodem van de zee. Sigrid Wertheim-Heck, verbonden aan de Wageningen Universiteit en tot voor kort lector bij Aeres Hogeschool, beschrijft in haar presentatie hoe de polder werd drooggelegd voor voedselproductie en export, terwijl de stad Almere uit de grond werd gestampt om de drukkende bevolkingsgroei in Amsterdam op te vangen. Over de link tussen stad en platteland lijkt er minder te zijn nagedacht, en van gedeeld culinair erfgoed is er in zo’n jonge en multiculturele stad ook nog weinig sprake.

Voor Sigrid en haar team van onderzoekers en studenten is het een buitengewoon interessante casus. Want wat voor producten, gewoonten en kennis brengen nieuwe inwoners mee naar Almere? Hoe kan voedselproductie behalve in de provincie ook in de Almeerse ruimtelijke planning worden geïntegreerd? En wat is de rol van ondernemerschap in de voedseltransitie van Almere? De betrokken onderzoekers nemen één voor één het woord, en vullen zo langzamerhand symbolisch een winkelmandje met groentes die in en rond Almere worden geproduceerd: een ui (Anke Brons over de burger), een wortel (Koen van der Gaast, helaas ziek, over de ondernemer), een aardappel (Jan-Eelco Jansma, over de stadslandbouwer) en een sopropo (Sigrid Wertheim-Heck die de drie verhalen verbindt).

Het mandje vol onderzoeksresultaten wordt overhandigd aan Jan Hoek. Sigrid complimenteert de stad met haar durf, en geeft mee aan de zaal om vooral goed te luisteren naar wat er leeft in de stad, en op te passen voor stereotypering en andere valkuilen die gepaard gaan met het maken van aannames.

Milaan steekt de hand uit naar boerenbedrijven rond de stad in samenwerking met instanties en overheden op het platteland, in de hoop dat kinderen straks kunnen genieten van een gezonde en duurzame maaltijd.

Ervaringen uit Europese steden

De drie steden die als volgende het podium betreden – Birmingham, Milaan en Gent – lijken de boodschap al goed te hebben begrepen. Birmingham, een stad waarin net als Almere minderheden binnenkort in de meerderheid zullen zijn, heeft haar voedselstrategie recent herwerkt. De stad wil problemen die spelen benoemen en aanpakken, verbinding zoeken met lokale gemeenschappen en een beweging op gang brengen door zelf een stapje terug te doen.

Milaan steekt de hand uit naar boerenbedrijven rond de stad in samenwerking met instanties en overheden op het platteland, in de hoop dat kinderen straks kunnen genieten van een gezonde en duurzame maaltijd met grotendeels lokaal geteelde producten. Ook in Gent wordt ingezet op schoolmaaltijden. De stad experimenteert met pedagogische technieken en solidaire betalingswijzen om zoveel mogelijk kinderen, ouders en leraren mee te krijgen. Ook de ongezonde voedselomgeving rond scholen wordt daarbij onder de loep genomen.

Fork to farm

Na een korte pauze is het de beurt aan Lenno Munnikes, Gaby van der Wens en Esther Veen om te vertellen over de hands-on fork-to-farm benadering van Flevo Campus. De lijst van projecten en activiteiten van Flevo Campus blijft alsmaar groeien, waarbij FC De Toekomst nu een belangrijk rol vervult als toegankelijke onderzoeks-, ontmoetings- en eetlocatie in hartje Almere. Carolyn Steel weet het publiek te charmeren met haar verhaal over haar tweede boek Sitopia: How food can save the world’. Helaas heeft ze te weinig tijd om al haar slides te behandelen. Ze gaat er in een sneltreinvaart doorheen, wat ook wel iets komisch heeft.

Workshops als afsluiting

In de middag staan er namelijk als dessert nog diverse workshops op het programma. Zelf heb ik ondervonden hoe het is om als proefpersoon deel te nemen aan smaak- en gedragsonderzoek in het Burger Lab van Aeres Hogeschool en mocht ik mijn emoties over vegetarische vleesvervangers de vrije loop laten gaan aan de hand van een methode ontwikkeld door onderzoekers van de Reinwardt Academie. Al met al was het een geslaagde dag met veel aanknopingspunten en ruimte voor een goed gesprek over de grens. De tafel mag worden afgeruimd, al staat er voor sommige deelnemers nog een excursie op het programma op de vrijdag als digestief.