Van basisschool tot universiteit: voedselonderwijs hoort in het curriculum

Eind januari bracht een gemêleerde groep docenten, onderzoekers en practoren van lokale hbo’s en mbo’s, gemeenteambtenaren en deelnemers aan de Flevo Campus Denktank 2024 een inspirerende middag door op de tweede verdieping van het Natural Pavilion. Ze waren er op uitnodiging van Flevo Campus om met elkaar te onderzoeken hoe voedselonderwijs en programma’s zoals de Denktank doorontwikkeld kunnen worden.

Denktank 2.0

De aanleiding voor de bijeenkomst was de afronding van de pilot van een vernieuwde Flevo Campus Denktank 2024. Waar voorheen de deelnemende studenten altijd afkomstig waren uit het hbo en wo, koos Flevo Campus ervoor om deze keer met mbo studenten te werken. Dit kwam voort uit de wens om het mbo meer bij voedselonderwijs te betrekken en om de impact van de Denktank te vergroten.

'De student van vandaag is de consument van morgen'

Vooraf was aan de genodigden gevraagd om na te denken over wat zij zouden willen bereiken op het gebied van voedselonderwijs, wat ze zelf zouden kunnen bijdragen om dat te realiseren, en wat ze nodig zouden hebben om hun ideeën uit te voeren. Onder leiding van Joszi Smeets gingen de aanwezigen in groepjes met elkaar in gesprek over deze vragen. Aan het eind van de middag deelden de groepjes hun belangrijkste vindingen met elkaar.

Kansen en struikelblokken

Alle aanwezigen waren het erover eens dat bewustwording over voedsel en de voedselketen een vaste plek in het curriculum verdient. In de ideale situatie gedurende het hele onderwijstraject, van de basisschool tot het hoger- of beroepsonderwijs. Daarbij zou verbinding van voedseleducatie met het bedrijfsleven en praktisch werk voordelig zijn: leerlingen en studenten hebben dan de kans echt impact te maken, en bovendien creëert de koppeling met het bedrijfsleven wellicht mogelijkheden voor financiering.

Naast kansen was men ook realistisch over de uitdagingen. Het curriculum zit al erg vol – er is weinig ruimte om nieuwe dingen in te passen. En wil je het landelijk en instellingsoverstijgend organiseren, dan rijst meteen de vraag wie deze zeer complexe taak op zich gaat nemen.

Wat kunnen we nu al doen?

De consensus was: klein beginnen, en al doende leren. Zo maakten Aeres mbo en –hbo docenten meteen een vervolgafspraak om mogelijke samenwerkingen te verkennen. Een docent van Aeres mbo stelde voor de denktankcasus in te brengen bij de verschillende platforms van de lectoraten en practoraten, en docente Marleen Warnaar wil onderzoeken of er vanuit Jong Leren Eten ook smaaklessen en eiwitchallenges kunnen worden georganiseerd op het mbo.

Wezenlijke impact

Flevo Campus directeur Filip Otten is tevreden over de pilot editie van de Denktank en wil deze verder ontwikkelen, waarbij hij nadrukkelijk de samenwerking met mbo en hbo wil opzoeken. “Als hoofdsponsor van het geheel zou ik in de toekomst het programma willen toespitsen op het living lab van Almere, uiteraard met landelijke input. Flevo Campus heeft in de directe omgeving de beschikking over zowel stads- als reguliere landbouw, een bevolking die gemiddeld wat minder gezond is en een uitdagend politiek klimaat voor wat betreft de voedselstrategie”, verduidelijkt hij. En: “wat mij betreft gaan alle onderzoeken te maken hebben met wezenlijke impact op het bord van morgen. Geen mooie vergezichten maar concrete oplossingen. Afgezet tegen de huidige uitdagingen. De student van vandaag is de consument van morgen”.

Over de Denktank 2024

De pilot ging in oktober 2024 van start met 26 studenten afkomstig van vier verschillende scholen: Aeres mbo Almere, Yuverta Den Bosch, Yuverta Horst en het RoC van Amsterdam. Het programma besloeg vier dagen waarvan twee excursiedagen (naar landbouwbedrijven en naar voedselgerelateerde bedrijven in Amsterdam), een theoriedag over ‘het voedselsysteem’ en de afsluitende dag waar alle studenten met de door hen vergaarde kennis als basis hun visie op ‘het bord van morgen’ presenteerden. De deelnemers – die behoorlijk van elkaar verschilden qua achtergrond en overtuigingen – gaven tijdens de evaluatie van het programma aan dat ze, naast een veel beter inzicht in het voedselsysteem, ook meer begrip voor elkaar hadden gekregen.